Palata Narodne banke, izgrađena u stilu neorenesansnog akademizma, predstavlja jedno od najvećih i najlepših ostvarenja u Beogradu u 19. veku, zbog čega je svrstana u spomenike kulture pod zaštitom države...
Zakon o Narodnoj banci potvrđen je 6. januara 1883. godine, a objavljen u „Srpskim novinama” 19. januara iste godine. Privilegovana narodna banka Kraljevine Srbije započela je s radom 2. jula 1884. godine.
Novčani sistem u Kneževini Srbiji bio je uređen Zakonom o kovanju srpske srebrne monete iz 1873. godine, kojim je dinar postao osnovna novčana jedinica.
Privilegovana narodna banka Kraljevine Srbije osnovana je po uzoru na Narodnu banku Belgije, uz njenu svesrdnu pomoć, domaćim privatnim kapitalom kao privilegovana privatna akcionarska organizacija, uz stalnu kontrolu države.
U svojoj dugoj istoriji Narodna banka Srbije prošla je kroz različite ekonomske, društvene i političke promene. Tokom Prvog svetskog rata Banka je evakuisana u Marselj, gde je bila sve do završetka rata. Jedan od prvih poslova Narodne banke u Marselju bio je početak razmene srpskih dinara za francuske franke. Osnivanje jugoslovenske države 1918. godine donelo je nova očekivanja kada je reč o privrednom razvoju i napretku države. Zakon o Narodnoj banci donesen je januara 1920. godine, a već 1. februara Banka je preuzela posao na uvećanoj teritoriji i s novim imenom – Narodna banka Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
Tokom Drugog svetskog rata Banka je nastavila poslovanje u izbeglištvu. Nemačke vlasti su 29. maja 1941. godine donele Uredbu o likvidaciji Narodne banke Kraljevine Jugoslavije, s tim što se ta likvidacija mogla vršiti nad onim delom Bančine imovine koji je ostao u zemlji. U okupiranoj Srbiji osnovana je nova Srpska narodna banka, koja je odmah pristupila zameni jugoslovenskog dinara za srpski dinar. Nov naziv, Narodna banka Federativne Narodne Republike Jugoslavije, uveden je 15. januara, a nacionalizacija Banke obavljena je 25. septembra 1946. godine.
Nakon proglašenja Ustava Savezne Republike Jugoslavije 1992. godine, Narodna banka je Zakonom iz 1993. godine prerasla u emisionu ustanovu nove države koju su činile Republika Srbija i Republika Crna Gora.
Donošenjem Zakona o Narodnoj banci Srbije 2003. godine Narodna banka Jugoslavije nastavlja rad kao Narodna banka Srbije, a pored guvernera, utvrđuju se i dva nova organa – Monetarni odbor i Savet, koji izmenama Zakona iz 2010. godine postaju Izvršni odbor i Savet guvernera.
Danas je Narodna banka Srbije moderno organizovana centralna banka sa 29 glavnih organizacionih jedinica i operacijama, koje se kontinuirano razvijaju. Položaj, organizacija, ovlašćenja i funkcije Narodne banke Srbije uređeni su Ustavom Republike Srbije i Zakonom o Narodnoj banci Srbije.
Tokom jubilarne godine iskoristićemo priliku da istaknemo važnu ulogu Narodne banke Srbije u poslednjih 140 godina, povezujući našu istoriju sa sadašnjošću i budućnošću.
U proteklih 140 godina Narodnom bankom je rukovodilo 30 guvernera. Danas se na čelu Narodne banke Srbije nalazi guverner Jorgovanka Tabaković, čiji je mandat drugi po dužini trajanja u više od 140 godina postojanja ove institucije. Jedini guverner u istoriji Narodne banke s dužim mandatom bio je Đorđe Vajfert, koji je na mestu guvernera proveo 26 godina.
Povodom ovog značajnog jubileja organizovali smo niz aktivnosti i događaja za širu i stručnu javnost, kao i za medije, te vas pozivamo da ih pogledate.
Povodom obeležavanja 140 godina rada centralne banke, predsednik Republike Srbije Aleksandar Vučić i guverner Narodne banke Srbije Jorgovanka Tabaković u utorak, 2. jula, otvorili su inovirani Centar za posetioce u zgradi Narodne banke u Ulici kralja Petra 12.
Centar za posetioce sadrži Numizmatičku zbirku Narodne banke Srbije, kojom je predstavljena istorija novca na tlu Srbije.
Pored predsednika Srbije, ceremoniji obeležavanja 140 godina rada Narodne banke Srbije prisustvovali su premijer Srbije, predsednica Pokrajinske vlade, ministri u Vladi Srbije i mnoge druge ličnosti iz javnog i političkog života, kao i predstavnici diplomatskog kora.
Centar za posetioce Narodne banke Srbije ponovo otvoren za poseteU objektu Narodne banke Srbije u Kralja Petra 12 građani mogu da pogledaju osnovnu izložbenu postavku Narodne banke Srbije „Novac na tlu Srbije od najranije pojave do danas“ i prateću tematsku izložbu „Izrada kovanog novca – od idejnog rešenja do realizacije“. Radno vreme je svakog radnog dana od 10 do 16 časova.
Povodom 140 godina rada Narodne banke Srbije pripremili smo brošuru pod nazivom „140 godina Narodne banke Srbije”, osvrćući se na važne događaje u istoriji Narodne banke Srbije, s glavnim fokusom na dvanaest godina finansijske i monetarne stabilnosti u mandatu guvernera Jorgovanke Tabaković.
