24.10.2022.

Objavljivanje izmenjenih i novih tabela iz oblasti monetarne statistike

Kao rezultat kontinuiranog unapređenja metodoloških osnova statističkih istraživanja iz nadležnosti Narodne banke Srbije, kroz dalja usaglašavanja sa međunarodnim standardima i najboljom praksom iz oblasti statistike, Narodna banka Srbije je u prethodnom periodu intenzivno radila na unapređenju monetarne statistike, što za rezultat ima između ostalog i metodološke izmene u tabelama monetarne statistike koje se objavljuju na sajtu Narodne banke Srbije.

Metodološke izmene se odnose na prikazivanje valutne strukture u tabelama monetarne statistike, odnosno izmeštanje svih instrumenata koji imaju indeksaciju u stranoj valuti iz dinarskih kategorija i njihovo pridruživanje deviznim kategorijama.

Izmenjene su postojeće tabele, na način da su razdvojene sve kategorije koje su do sada združeno prikazivale dinarske i devizno indeksirane iznose. Promene su sprovedene za celokupan period od kada raspolažemo podacima (od 2002. godine zaključno sa poslednjim raspoloživim podatkom za 2022. godinu).

Napominjemo da su za period pre jula 2008. godine izmene podataka izvršene u skladu sa procenama udela indeksirane komponente po pojedinim kategorijama, s obzirom da tadašnji kontni okvir za banke nije davao mogućnost valutnog razdvajanja.

U cilju veće transparentnosti podataka monetarne i finansijske statistike, Narodna banka Srbije je implementirala i dodatne izmene u tabelama monetarne statistike:

• Proširene su postojeće tabele u delu prikazivanja kredita, gde je iz stavke „Ostali krediti“, kao posebna vremenska serija, izdvojena kategorija „Krediti po kreditnim karticama“;
• Uvedene su nove vremenske serije koje se odnose na vrste indeksacija: dinarske (RKS, 1M Belibor, 3M Belibor, 6M Belibor) i devizne (1M Euribor, 3M Euribor, 6M Euribor i 12M Euribor);
• Izrađene su nove tabele u kojima je prikazana struktura kredita i depozita po veličini pravnog lica, uz podelu po ročnoj strukturi, namenama i sektorima privredne delatnosti.

Primera radi, na osnovu podataka o stanjima kredita iz septembra 2022. godine, primetno je da se najveće učešće u dinarskom kreditiranju odnosi na mala preduzeća (31%), dok se kreditiranje u deviznom znaku (devizni i devizno indeksirani krediti u evrima) najviše odnosi na velika preduzeća (43%).

Posmatrano po namenama, u okviru dinarskog kreditiranja, krediti za obrtna sredstva dominiraju. Ova namena je dominantna kod svih veličina preduzeća: mikro (78%), malih (81%), srednjih (62%) i velikih (80%) preduzeća.

Posmatrano po namenama, u okviru deviznog kreditiranja, dominiraju investicioni krediti. Ova namena je dominantna kod mikro (69%), malih (51%) i srednjih (48%) preduzeća, dok se kod velikih preduzeća većina deviznih kredita (42%) koristi za nabavku obrtnih sredstava.

Narodna Banka Srbije će i u buduće nastojati da prati potrebe i interesovanja stručne i šire javnosti za podacima i nastaviće sa transparentnim i pravovremenim izveštavanjem.

Sektor za ekonomska istraživanja i statistiku