Zavod za izradu novčanica i kovanog novca – Topčider – štamparija po ugledu na Evropu

jub_zin

Od osnivanja Banka je poslove štampanja i kovanja novčanica obavljala u inostranstvu. Osim prve novčanice, koja je izrađena uz pomoć Narodne banke Belgije, Narodna banka Kraljevine Srbije započela je saradnju s Bankom Francuske, koja je trajala sve do izrade novčanica u sopstvenoj režiji. Tek se u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca javljaju ideje o izgradnji sopstvene štamparije, pre svega kao vid državne i finansijske nezavisnosti.

Odluka o početku izgradnje Zavoda za izradu novčanica doneta je na Savetu guvernera 1925. godine, u vreme guvernera Đorđa Vajferta.

Marta 1927. godine Banci je odlukom Ministarskog saveta ustupljeno u zakup zemljište na Topčideru, a izgradnja Zavoda je započela septembra 1927. godine. Na predlog Banke Francuske, za glavnog arhitektu izabran je Josif Najman. U rekordnom roku, do kraja oktobra 1929. godine, zgrada je završena i Zavod za izradu novčanica Kraljevine Jugoslavije otpočeo je s radom decembra iste godine. S obzirom na to da je Zavod predstavljao u okviru Banke specifičnu ustanovu koja se bavila posebnim poslom koji do tada nije bio regulisan određenim pravilima i procedurama, krajem 1930. godine doneta je uredba u kojoj su podrobno opisane sve faze u organizaciji posla. Impozantno zdanje Zavoda služilo je ne samo za štampanje domaće valute već i kao reprezentativni objekat u koji su dovođeni mnogi domaći i strani zvaničnici, kao i brojne delegacije.

Pogon za kovanje novca, kao deo Zavoda, sagrađen je tokom 1937. godine, a proizvodnja kovanog novca počela je 1938. godine.

Danas, praćenjem najsavremenijih tehnoloških dostignuća, pored proizvodnje novčanica i kovanog novca koje izdaje Narodna banka Srbije, Zavod izrađuje i novčanice i kovani novac za strane države, javne isprave, vrednosne i zaštićene papire, bankarske i druge kartice i druge proizvode najvišeg kvaliteta s najsavremenijim vidovima zaštite i sigurnosti procesa u svim fazama.

Proizvodnja u Zavodu nikad nije prestala – čak ni tokom Drugog svetskog rata, niti u vreme NATO bombardovanja.