Efektivne kamatne stope banaka za izabrane proizvode, na zadatom reprezentativnom primeru

Narodna banka Srbije je objedinila podatke o godišnjoj efektivnoj kamatnoj stopi (EKS) pod kojom banke nude izabrane proizvode za fizička lica.
Prikazani podaci se odnose na zadati reprezentativni primer (EKS je obračunata u skladu sa obaveštenjem korisnika u predugovornoj fazi, odnosno davanja ponude korisniku), i to:

• za standardnu ponudu banke (ne prikazuju se ponude iz kampanje ili sl. koje se daju samo u određenom periodu pod povoljnijim uslovima u odnosu na standardnu ponudu banke);
• za novu ponudu;
• za fizička lica koja imaju otvorene račune kod banke, s redovnim mesečnim prilivom od zarade;
• prosečna mesečna zarada bez poreza i doprinosa: 64.731 dinar (bruto 89.330 dinara);
• starost fizičkog lica: 43 godine;
• na dan 1. novembra 2021. godine;
• iznosi u zaglavlju tabele predstavljaju iznos kredita koji se odobrava korisniku.

Izvor podataka su banke, te napominjemo da su navedeni pregledi isključivo informativnog karaktera, zbog čega Narodna banka Srbije ne može odgovarati za tačnost prikazanih podataka, iako će nastojati da od banaka, u okviru svojih zakonskih ovlašćenja, pribavlja ažurirane podatke.

Za precizne podatke o EKS, kao i ostale uslove u vezi s korišćenjem izabranih proizvoda, neophodno je kontaktirati s konkretnom bankom. Takođe, s obzirom na to da se podaci odnose na zadate reprezentativne primere, a banke svoje poslovanje uređuju svojom poslovnom politikom, kojom utvrđuju način i uslove pod kojima pružaju određene finansijske usluge, svaki korisnik ima mogućnost da se kod različitih banaka informiše o tim uslovima i, na kraju, na osnovu dobijenih informacija i sagledavanja svojih potreba, odluči da li će i s kojom bankom zaključiti ugovor.

Narodna banka Srbije ukazuje na značaj praćenja, odnosno poređenja EKS, kao kamatne stope koja uključuje sve troškove (npr. u vezi s davanjem, korišćenjem i vraćanjem kredita) koje korisnik finansijskih usluga plaća (npr. kamate, naknade, porezi i sl.), pri čemu su ti troškovi izraženi kao procenat ukupnog iznosa ovih usluga na godišnjem nivou, te na osnovu koje bi korisnici, pored ostalog, mogli da porede ponude različitih banaka.

Posebno skrećemo pažnju na to da bi pre zaključenja ugovora trebalo voditi računa o sledećem:

EKS je diskontna stopa koja izjednačava, na godišnjoj osnovi, sadašnje vrednosti svih novčanih tokova, odnosno sadašnje vrednosti svih novčanih primanja sa sadašnjim vrednostima svih novčanih izdataka po osnovu korišćenja finansijskih usluga, a koji su poznati u trenutku iskazivanja ove stope.

Novčani tokovi uključuju:

• sve otplate i isplate kredita;
• troškove koje korisnik finansijskih usluga plaća (npr. kamate, naknade, porezi i sl.), odnosno pogodnosti koje prima (kamate i druge bezuslovne pogodnosti);
• troškove u vezi sa sporednim uslugama koje predstavljaju uslov za korišćenje finansijske usluge, odnosno za njeno korišćenje na određeni način (npr. troškovi osiguranja života, imovine i lica i dr.);
• ako je uslov za korišćenje finansijske usluge otvaranje računa, u te novčane tokove uključuju se i troškovi otvaranja i vođenja tog računa, kao i svi troškovi u vezi sa izvršenjem tih novčanih tokova.
  U ove novčane tokove ne uključuju se:
• troškovi nastali zbog nepoštovanja ugovornih odredaba;
• troškovi u vezi s kupovinom robe nastali nezavisno od toga da li se plaća gotovinski ili na drugi način.

Obračun efektivne kamatne stope zasniva se na sledećim pretpostavkama:

• da će ugovor o finansijskoj usluzi ostati na snazi tokom ugovorenog perioda;
• da će ugovorne strane ispuniti svoje ugovorne obaveze i da će to učiniti u rokovima navedenim u ugovoru;
• da će nominalna kamatna stopa i ostali troškovi ostati nepromenjeni do kraja trajanja ugovora.

Banka je dužna da EKS obračunava na jedinstveni, propisani način radi poređenja istovrsnih ponuda različitih banaka.