09/03/2018

Политика – у вези са ефективном и номиналном каматном стопом

Питања: За лист Политику, потребан ми је одговор на следеће питање: Поводом судских одлука о томе да банке немају право да наплате трошкове обраде кредита, питам која је разлика између ефективне и номиналне каматне стопе, по којој се камати обрачунава рата, где се и који трошкови рачунају… И све на ту тему…

Одговор: Номинална каматна стопа је каматна стопа по којој се врши обрачун камате у раздобљу отплате кредита и, самим тим, обрачун рате кредита, а ефективна каматна стопа представља стварну цену кредита коју корисник треба да плати банци у вези с кредитом. Ефективна каматна стопа, поред номиналне каматне стопе, садржи све накнаде и трошкове које корисник плаћа банци за одобрени кредит и трошкове у вези са споредним услугама које представљају услов за коришћење кредита, а који су познати у моменту исказивања ове стопе, као што су: накнада за обраду кредита, накнада на неискоришћени део оквирног кредита, трошкови отварања и вођења рачуна, трошкови осигурања кредита, трошкови осигурања непокретности, трошкови осигурања живота, трошкови овере заложне изјаве, трошкови издавања листа непокретности, трошкови процене вредности непокретности, трошкови уписа заложног права – хипотеке, трошкови менице, трошкови издавања извештаја Кредитног бироа и сл. У обрачун ефективне каматне стопе не убрајају се затезне камате или било који други трошкови и пенали који настају јер се корисник не придржава уговорних одредаба.

Ефективна каматна стопа је упоредива код различитих банака због јединственог метода обрачуна који је прописала Народна банка Србије, а за корисника је најзначајнија у предуговорној фази, јер му омогућава да на једноставан начин упореди услове под којима различите банке нуде исте кредите. Наиме, корисник се у предуговорној фази може информисати о висини ефективне каматне стопе путем огласних порука банака о кредитима које нуде у средствима јавног информисања, просторијама банке и на интернет страници, као и путем понуде коју банке исписују на прописаном обрасцу (ефективна каматна стопа и укупан износ кредита који корисник треба да плати приказан је на репрезентативном примеру у коме су назначени сви елементи на основу којих је тај износ обрачунат).

Ефективна каматна стопа је један од најважнијих критеријума које корисник треба да има у виду приликом процене исплативости кредита и при доношењу одлуке о томе да ли услови под којима банка нуди кредит одговарају његовим потребама и финансијској ситуацији, јер показује колика је цена кредита, односно колико ће новца корисник вратити банци.

Кабинет гувернера