29.07.2020.
Pitanja : Pre zavšsetka prethodonog moratorijuma, dok još nije bio u najavi novi moratorijum, najavljivali smo da ce banke u dogovoru sa klijentima moci da nastave sa olakšicama otplate. Zanima me sta se dešava sa klijentima koji su u dogovoru sa bankama tada dobili pravo na produžetak moratorijuma, da li će oni imati automatsko pravo da nastave i sada sa novim? Da li možemo da dobijemo primere otplate posle novog moratorijuma? Svi koji prihvate moratorijum, prve rate posle prestanka počeće da otplaćuju od 1. oktobra? Da li će se kamate za dozvoljeno prekoračenje kao i prethodni put, nakon moratorijuma skidati sa računa u oktobru i novembru, uz kamate za te mesece?
Odgovor : Imajući u vidu da vanredna zdravstvena situacija u zemlji i dalje traje, kao i da se građani i privreda i dalje suočavaju sa finansijskim poteškoćama, Narodna banka Srbije je usvojila Odluku o privremenim merama za banke radi ublažavanja posledica pandemije COVID-19 u cilju očuvanja stabilnosti finansijskog sistema. Tom Odlukom NBS je omogućila dužnicima još jedan zastoj u otplati obaveza prema bankama koje dospevaju u periodu od 1. avgusta 2020. godine zaključno sa 30. septembrom 2020. godine, kao i zastoj u otplati obaveza koje su dospele u julu ove godine, a dužnik ih nije izmirio. U skladu sa Odlukom, banke su dužne da obaveštenja o ponudi novog moratorijuma objave na svojim internet prezentacijama do 31. jula 2020. godine. Novi moratorijum biće omogućen, na način predviđen ovom Odlukom, svim dužnicima koji to budu želeli, odnosno koji ga ne budu odbili, nezavisno od ranije odobrenih olakšica.
Na primeru gotovinskog kredita koji je odobren u iznosu od 1.450.000 RSD sa rokom dospeća od 8 godina, kamatnom stopom 8,5% godišnje i koji se nalazi u drugoj godini otplate kredita, po isteku perioda moratorijuma, pod uslovom da su moratorijumom obuhvaćene dve rate u avgustu i septembru, i produženja otplate kredita za dva meseca, došlo bi do rasta mesečnih obaveza klijenta za oko 200 dinara. Mesečni anuitet dužnika bi pre stupanja na snagu moratorijuma iznosio oko 20.900 RSD. Po isteku perioda moratorijuma redovna kamata obračunata tokom moratorijuma bi se ravnomerno rasporedila na period otplate kredita, a period otplate kredita se produžava za period trajanja moratorijum, čime bi došlo do rasta mesečnog anuiteta na oko 21.100 dinara. Takođe, napominjemo da je Odlukom definisana obaveza banaka da u Obaveštenju o ponudi zastoja u otplati obaveza (moratorijuma) koje su dužne da objave na internet prezentaciji, prikažu reprezentativni primer iznosa obaveza po osnovu konkretnog kredita/kreditnog proizvoda/drugog proizvoda – pre i nakon prestanka moratorijuma, do kraja perioda otplate, koji sadrži sve elemente na osnovu kojih se mogu utvrditi uslovi pod kojima se moratorijum primenjuje. Navedeni reprezentativni primeri biće prikazani na internet prezentacijama banaka u roku od tri dana od dana stupanja na snagu navedene odluke.
Novi moratorijum traje do 30. septembra 2020. godine. Za dužnike koji ga budu prihvatili, otplata obaveza nastavlja se od 1. oktobra 2020. godine.
Tokom trajanja moratorijuma na obaveze po osnovu dozvoljenog prekoračenja po tekućem računu banka obračunava redovnu (ugovorenu) kamatu na iskorišćeni iznos. Po prestanku moratorijuma, obračunata redovna kamata ravnomerno se raspoređuje na period otplate, a važenje dozvoljenog prekoračenja po računu, produžava se za period trajanja moratorijuma.
Kabinet guvernera
